Το σχέδιο νόμου που είναι υπό διαβούλευση μέχρι τις 26 Μαρτίου 2018 για τις υποστηρικτικές δομές της εκπαίδευσης, τις επιλογές στελεχών κ.λπ. αφήνει τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης έξω από τη μαζική συγχώνευση όλων των άλλων υποστηρικτικών δομών της εκπαίδευσης. Όλες οι άλλες υποστηρικτικές δομές της εκπαίδευσης συγχωνεύονται είτε σε επίπεδο νομού στο Κ.Ε.Σ.Υ. είτε σε επίπεδο Περιφέρειας στο Π.Ε.Κ.Ε.Σ. Από αυτή τη διαδικασία προκύπτει μείωση εκατοντάδων θέσεων αναπληρωτών με τη μείωση των θέσεων σχολικών συμβούλων και την κατάργηση των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών και Σχολικών Δραστηριοτήτων των Διευθύνσεων εκπαίδευσης.

 

Κατ’ αρχάς τα καλά νέα: Σε σχέση με το προηγούμενο σχέδιο που είχε δοθεί για μικρό χρονικό διάστημα για διαβούλευση, η κυβέρνηση κάνει πίσω σε τρία ζητήματα, στο θέμα του «τοποτηρητή» του Κ.Π.Ε. σε κάθε νομό, στο θέμα του περιορισμού του κάθε Κ.Π.Ε. στο νομό του και στο θέμα της αναγνώρισης της υπηρεσίας στα Κ.Π.Ε. ως διδακτικής (με βάση το άρθρο 02). Μετά τις αντιδράσεις που υπήρξαν, στο νέο σχέδιο προβλέπεται ως διοικητικός προϊστάμενος του κάθε Κ.Π.Ε. ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης (άρθρο 13), όπως ήταν μέχρι τώρα κι όχι ο προϊστάμενος του Κ.Ε.Σ.Υ. του νομού που προέβλεπε το προηγούμενο σχέδιο, κάτι που και υποβιβασμός ήταν και θα δημιουργούσε επιπλέον γραφειοκρατικά προβλήματα. Στο νέο σχέδιο υπάρχει επίσης ρητή πρόβλεψη για δυνατότητα των Κ.Π.Ε. να συνεχίσουν να υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα και με σχολεία από άλλους νομούς (άρθρο 12), όπως γίνεται μέχρι τώρα.

 

Το νέο σχέδιο όμως επιμένει σε μια σειρά άλλα ζητήματα:

 

1. Αλλαγή του ονόματος των ΚΠΕ σε ΚΕΑ (Κέντρα Εκπαίδευσης για την Αειφορία): Η εμμονή αυτή έχει ισχυρό ιδεολογικό υπόβαθρο, καθώς η αντικατάσταση του όρου «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» με τον όρο «Εκπαίδευση για την Αειφορία» δεν εξαφανίζει απλά το «περιβάλλον», αλλά υποτάσσει τη λειτουργία των Κέντρων και την προστασία του περιβάλλοντος εν γένει στη λογική της κερδοφορίας, δηλαδή «να προστατέψουμε το περιβάλλον, όμως αυτό υπό τον όρο ότι θα συνεχίσει να υπάρχει οικονομική ανάπτυξη και κέρδος». Αυτό είναι μια τεράστια συζήτηση σε διεθνές επίπεδο, που θέτει σοβαρότατα ιδεολογικά ζητήματα.

2. Συγχώνευση Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών και μεταφορά αρμοδιοτήτων υποστήριξης εκπαιδευτικών προγραμμάτων των σχολείων στα ΚΠΕ-ΚΕΑ: Ακόμη κι αν κανείς συμφωνεί με τη συγχώνευση όλων αυτών σε μια ενιαία δομή, τα ΚΕΑ, αυτό γίνεται χωρίς τη μεταφορά των Υπευθύνων αυτών των δράσεων στα Κέντρα και χωρίς τη στελέχωση των Κέντρων με επιπλέον προσωπικό, προφανώς με τη λογική της συρρίκνωσης όλων αυτών των καινοτόμων δράσεων και της εξοικονόμησης αναπληρωτών, μιας και καταργώντας τις θέσεις αυτές επιστρέφουν στα σχολεία λιγότεροι από 150 μόνιμοι εκπαιδευτικοί (μηδαμινός αριθμός μπροστά στους 150.000 περίπου που υπηρετούν).

3. Δε διασφαλίζεται η χρηματοδότηση των Κέντρων: Επιχειρείται να μεταφερθεί  η ευθύνη λειτουργίας τους στους Δήμους (εκτός της στελέχωσης), οι οποίοι «μπορεί» να χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση. Άρα δε δεσμεύεται η κυβέρνηση, μπορεί να επικαλεστεί την οικονομική κρίση κλπ.

4. Παραμένει ερωτηματικό ο αριθμός και ο τρόπος στελέχωσης των Κέντρων: Στο νέο σχέδιο ορίζεται ότι θα υπηρετούν σε κάθε Κέντρο τουλάχιστον 2 εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας και 2 πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (εκ των οποίων ο ένας τουλάχιστον ΠΕ60 ή ΠΕ70). Σε άλλο σημείο αναφέρεται η διαδικασία επιλογής του Υπεύθυνου του Κέντρου από διευρυμένο (11μελές) ΑΠΥΣΠΕ/ΑΠΥΣΔΕ. Δε γίνεται όμως καμία αναφορά για τον τρόπο επιλογής των υπολοίπων (πέρα του ότι πρόκειται για τριετή θητεία), ούτε εάν στους «τουλάχιστον 4 εκπαιδευτικούς του Κέντρου» περιλαμβάνεται κι ο Υπεύθυνος ή υπολογίζεται ως επιπλέον. Αυτά παραπέμπονται ουσιαστικά στη μελλοντική υπουργική απόφαση.

 

Συμπερασματικά, α) μειώνεται ο αριθμός εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε δομές που υποστηρίζουν την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και τις άλλες καινοτόμες δράσεις τουλάχιστον κατά 150 άτομα, β) ανατίθεται επιπλέον έργο στα Κέντρα (Αγωγή Υγείας, Πολιτιστικά, υποστήριξη προγραμμάτων) χωρίς επιπλέον προσωπικό, γ) δε διασφαλίζεται η χρηματοδότηση των Κέντρων δ) αντικαθίσταται η «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» με την «Εκπαίδευση για την Αειφορία».

 

Αυτά όλα, κάλλιστα μπορούν να ερμηνευτούν ως μια προσπάθεια περιορισμού της εκπαιδευτικής καινοτομίας κι ιδιαίτερα εκείνης της εκπαιδευτικής καινοτομίας που μπορεί να ενοχλεί μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που προωθούν καταστροφικές για το περιβάλλον επενδύσεις όπως εξορύξεις χρυσού, πετρελαίου ή φυσικού αερίου, οικοδόμηση ή ιδιωτικοποίηση δασών, ελεύθερων χώρων, παραλιών και κοινών αγαθών όπως π.χ. το νερό.

​

​

Σημειώσεις

​

[1] Ο Φώτης Ποντικάκης είναι υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου